Δημήτριος Πολ. Λαδόπουλος (1905-1990)
20 χρόνια από το θάνατό του
ΔHMHTPIOΣ Π. ΛAΔOΠOYΛOΣ
Ένας ευπατρίδης των Λαγκαδίων
Του ΧΑΡ. ΣΠ. ΤΣΑΦΑΡΑ
Συμπληρώθηκαν φέτος 20 χρόνια από το θάνατο (27-3-1990) του Λαγκαδινού δασκάλου Δημητρίου Π. Λαδόπουλου, Διευθυντού του A’ Δημοτ. Σχολείου Λαγκαδίων. H αναφορά στη μνήμη του δεν είναι μόνο απόρροια του σεβασμού που οφείλει ένας από τους μαθητές του στο δάσκαλό του, αλλά είναι και μια ελάχιστη συμβολή στην προσπάθεια ανάδειξης του κενού που άφησε η εικοσάχρονη απουσία του στην τοπική κοινωνία των Λαγκαδίων. Kι αυτό συμπίπτει με μια εποχή που τη χαρακτηρίζει η απαξίωση των θεσμών, η αναξιοκρατία, η διάχυτη αντίληψη της ήσσονος προσπάθειας, η οποία διαπερνάει όλα τα κοινωνικά στρώματα, το προβάδισμα που δίνουμε για καλύτερη επιβίωση και ευδαιμονισμό, η ηθική αμβλύνοια, η εξουσιολαγνεία και η υποβάθμιση των αξιών της ζωής, για τις οποίες ο αείμνηστος δάσκαλός μας εργάστηκε με πάθος.
Όλοι σήμερα αναζητούμε κάποιες αχτίδες φωτός, έστω και μέσα από τις χαραμάδες, για να μετριάσουμε την απαισιοδοξία και να δώσουμε στους εαυτούς μας λίγη ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Ψάχνουμε για κείνους τους ανθρώπους που να μπορούν με το έργο και το παράδειγμά τους να μπουν μπροστά και δεν τους βρίσκουμε. Kαι μέσα στη θολούρα της ένδειας, απογοητευμένοι, γυρίζουμε στο παρελθόν για να κάνουμε συγκρίσεις, για να θυμηθούμε πρόσωπα που δούλεψαν και πρόσφεραν έργο όχι μόνο στο χώρο της δουλειάς τους αλλά και στην κοινωνία ευρύτερα. Eίναι άλλωστε κάτι που πρέπει να το κάνουμε, γιατί όσοι σήμερα ξεχνάμε τους ανθρώπους τού χθες είναι βέβαιο ότι τους ξεχνάμε σε βάρος τού αύριο.
O Δημήτριος Λαδόπουλος υπήρξε πραγματικά ένα φωτεινό παράδειγμα ανθρώπου με πολυσχιδή προσφορά και δράση τόσο στο χώρο της Στοιχειώδους Eκπαίδευσης, την οποία υπηρέτησε ευδοκίμως επί 36 συναπτά έτη, όσο και σε τομείς έξω από τις σχολικές αίθουσες. Στην εκπαίδευση εργάστηκε με απαράμιλλο ήθος, γνώση και αυταπάρνηση και παράλληλα κατέλειπε και ένα αξιοθαύμαστο έξωσχολικό έργο, ιδιαιτέρως στα Λαγκάδια, όπου υπηρέτησε τα περισσότερα χρόνια της διδασκαλικής του σταδιοδρομίας.
Πέρασαν πολλές σειρές μαθητών από τα χέρια του και όλοι με ευγνωμοσύνη θυμόμαστε το δάσκαλό μας, τον «Kύριο Mίμη ή «Mιμάκο», όπως πολλοί τον αποκαλούσαν στα Λαγκάδια. Mε τον πλούτο των γνώσεών του και με την αναμφισβήτητη παιδαγωγική του δεξιοτεχνία διέπλασε καλούς χαρακτήρες και βοήθησε να χτίσουμε στέρεες βάσεις για την πορεία και ανέλιξή μας στις επόμενες βαθμίδες της δευτεροβάθμιας ή και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Πίστευε με πάθος στην πρόοδο την οποία και θεωρούσε θεμέλιο και ραχοκοκαλιά της κοινωνίας μας. Δίδαξε τον μακροχρόνιο εθισμό στις αρχές της δίκαιης και ευνομούμενης συλλογικότητας. Δεν ήταν ο άνθρωπος της «βραχείας όρασης», αλλά έβλεπε πολύ μακριά και σε βάθος. Δε φοβόταν την πρόκληση της δημιουργίας, αλλά την αποζητούσε. Διέθετε ψυχική ενδοχώρα απαλλαγμένη από ιδιοτέλεια και σκοπιμότητες. Δεν τον έκαμπταν οι αντιξοότητες της ζωής, αλλά τις ξεπερνούσε. Ήταν ένα φωτεινό μυαλό και ένας άνθρωπος του πολιτισμού. Γιατί πολιτισμός δεν είναι ένας ασαφές περίγραμμα. Eίναι έργα, πράξεις και ιδέες. Kαι αυτά ο «κύριος Mίμης» και τα διέθετε και τα υπηρετούσε.
Mε το παράδειγμα και την επιμονή του σμίλεψε το χαρακτήρα μας, ημέρεψε την ψυχή μας. Aπό τη τρυφερή ηλικία μάς μετάγγισε αυτοπεποίθηση, εργατικότητα, άμιλλα και όραμα για τη ζωή. Mας γαλούχησε με πίστη για ατομική και προπαντός συλλογική προκοπή. Eπέμενε να μας συμβουλεύει πως στη ζωή τίποτα δεν είναι αυτονόητο, τίποτα δε χαρίζεται και ότι η πρόοδος έρχεται όταν υπηρετούμε στόχους και ιδανικά και δε φειδόμαστε κόπων για την πραγμάτωσή τους. «Tα αγαθά κόποις κτώνται», συνήθιζε να μας λέει. Στα δύσκολα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου ο «κύριος Mίμης» βοήθησε ποικιλοτρόπως τους μαθητές εκείνους που λόγω συνθηκών ήταν αναγκασμένοι να απουσιάζουν για πολύ καιρό από το σχολείο. Έτσι πολλά παιδιά δεν έχαναν μόνο την τάξη τους, αλλά στη διάρκεια ενός σχολικού έτους κέρδιζαν καμιά φορά και δυο τάξεις. Παρακολουθούσε και ενημερωνόταν για τους μαθητές του σε όλα τα μετέπειτα βήματά τους. Pωτούσε τον καθένα ξεχωριστά για την πρόοδό του. Aνησυχούσε στα δύσκολα εκείνα χρόνια για τη επαγγελματική τους αποκατάσταση και δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που ο ίδιος «χτύπησε» πόρτες Λαγκαδινές, όπως των Kυριακοπουλαίων και άλλων, για την τακτοποίηση παιδιών από τα Λαγκάδια σε Tράπεζες και όπου αλλού υπήρχε δυνατότητα για εργασία. Kαι όταν διαπίστωνε παρέκκλιση από τον «ίσιο δρόμο» παρενέβαινε και συμβούλευε για το «ορθώς πράττειν» και το «δέον γενέσθαι».
Στην προσπάθειά του να προωθήσει το εκπαιδευτικό του έργο δεν περίμενε τα πάντα από το κράτος, όπως συμβαίνει σήμερα. Aντίθετα, κινητοποιούσε τους ανθρώπους, στα μέρη όπου υπηρετούσε, και με τον οβολό τους και τη συνδρομή του κράτους μπόρεσε και κατασκεύασε διδακτήρια, τα οποία εξόπλισε με όργανα και με τα απαραίτητα εποπτικά μέσα. Στα Λαγκάδια παρακολουθούσε με άγρυπνο βλέμμα τις ανάγκες των σχολείων, από πλευράς κτηρίων, εξοπλισμού και επάρκειας διδακτικού προσωπικού.
Ως πρόεδρος επί πολλά χρόνια του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Λαγκαδίων ανέδειξε και έδωσε λύσεις στα χρονίζοντα προβλήματα των σχολείων. Tαξίδεψε μέχρι την Aμερική, όπου κινητοποίησε τους Λαγκαδινούς της ομογένειας και με εράνους συγκέντρωσε χρήματα και βοήθησε στην κατασκευή υποστέγου και Γυμναστηρίου στο Γυμνάσιο. Aκόμη και μηχανή προβολής κινηματογραφικών ταινιών παιδαγωγικού χαρακτήρα εξασφάλισε για το A’ Δημοτικό Σχολείο Λαγκαδίων. Όσον αφορά δε στη διαχείριση των σχετικών κονδυλίων υπήρξε άτεγκτος και ανεπίληπτος, όπως προκύπτει και από το αρχείο του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου, όπου για κάθε δαπάνη απέδιδε λογαριασμό «μέχρι τελευταίας δραχμής».
Παρότι στην εποχή του το θέμα «περιβάλλον» δεν απασχολούσε τους ειδικούς και την κοινωνία, εντούτοις εκείνος με τις πράξεις του έδινε μαθήματα υψηλής περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Eπιστρατεύοντας τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου έκανε δενδροφυτεύσεις και δημιούργησε αλσύλλια που θαυμάζουμε σήμερα, όπως αυτά στον Άγιο Θεόδωρο και στη Mαλίκα. Mόνο που η αγάπη του για το πράσινο έβαζε σε μπελάδες… εμάς τους μικρούς μαθητές, γιατί όπου μας πετύχαινε αδέσποτους, ιδιαιτέρως κατά την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών, μας εφοδίαζε με μία λάτα (τενεκέ) και μας έστελνε μόνους ή με άλλους μαζί, να ποτίσουμε τα πεύκα και τα κυπαρίσσια που εμείς με τις οδηγίες του είχαμε φυτέψει.
Για το πολύπλευρο έργο του Δημ. Λαδόπουλου είναι ιδιαιτέρως περιεκτική και κατατοπιστική η ανακοίνωση, κατά τη συνταξιοδότησή του, την οποία έστειλε στην εφημερίδα «Hχώ των Λαγκαδίων» ο διάδιοχός τους στη θέση του Διευθυντού του A’ Δημοτικού Σχολείου Λαγκαδίων Iωάννης B. Kουλαΐδης με ημερομηνία 22-6-1962. Tο κείμενο της ανακοίνωσης έχει ως εξής:
«O κ. Λαδόπουλος απεχώρησεν εκ της Δημ. υπηρεσίας. Mετά 36ετή ευδόκιμον α ταύτης ο κ. Δημ. Λαδόπουλος.Oύτος υπηρέτησεν επί επταετίαν εις σχολεία της Mακεδονίας, τό 1938 μετετέθη εις Δημ. Σχολείον Kαλονερίου-Γορτυνίας καί τό 1946 εις τό A’ Δημ. Σχολείον Λαγκαδίων.
O Δημ. Λαδόπουλος υπήρξεν εκ των αρίστων καί εδίδαξε καί εμόρφωσε πολλούς νέους μέ τήν ιδιάζουσαν δεξιοτεχνίαν καί τήν επιστημονικήν του κατάρτισιν. Διεκρίνετο διά τό qθος του χαρακτήρος του καί διά τήν αγάπην του πρός τό παιδί. Oύτος:
- Aποπεράτωσε διδακτήριον εις τό χωρίον Πέρδικα. Διά τήν εργασίαν του αυτήν öτυχε τιμητικής διακρίσεως μετά 1.000 δράχμου γέρατος.
- Aποπεράτωσε διδακτήριον εις Bασιλικά Xαλκίδος.
- Kατεσκεύασεν εις (Σβόρνα) Kαλονέριον-Γορτυνίας διδακτήριον. Δια τήν εργασίαν αυτήν συνεκεντρώθησαν 60.000 δρχ. εξ εράνων καί 37.000 δρχ. εκ κρατικής αρωγής.
- Kατεσκεύασε Γυμναστηριακόν χώρον εις Δημ. Σχολείον Λαγκαδίων.
^H δράσις του δέν περιωρίσθη μόνον εις τό καθαρώς επαγγελματικόν καθήκον αλλά επεξετάθη καί εις άλλους τομείς:
- Eπέτυχεν ώστε δι’ εράνων μεταξύ των κατοίκων της κωμοπόλεως Λαγκαδίων καί ο εν της Aμερικης νά ανακαινισθεί ο Iερός Nαός της Mητροπόλεως Λαγκαδίων.
- Eπί της προεδρίας του εις Φιλ. Σύλλογον Λαγκαδίων κατεσκευάσθη Γυμναστήριον εις Γυμνάσιον Λαγκαδίων.
- Xάρις εις τήν δραστηριότητά του, εις τάς πολλαπλάς γνωριμίας του κατώρθωσε νά ευπρεπίσθη τό Nεκροταφείον Aγίων Θεοδώρων καί νά παρουσιάσθη εις αυτό τήν αρμόζουσαν πραγματικήν ùψιν.
Ως εκπρόσωπος καί των συναδέλφων καί της μαθητιώσης νεολαίας εκφράζω τήν ôπειρον ευγνωμοσύνην όλων μας καί ευχόμεθα εις τόν Kύριον τόν ενανθρωπήσαντα Iησούν, τόν Mεγάλον διδάσκαλον της ανθρωπότητος, όπως χαρίζη εις αυτόν υγείαν, μακροημέρευσιν καί ευτυχίαν.
Yποβάλλομεν δέ τήν θερμήν παράκλησιν, όπως πάντοτε, εις όλας τάς εκδηλώσεις του Σχολείου μας, ευαρεστηθεί καί παρευρίσκεται εν μέσω υμών.
Iωάννης Kουλαΐδης
Λαγκάδια 22-6-1962»
Tελειώνοντας, δεν πρέπει να παραλείψω πως ο αείμνηστος δάσκαλος Δημ. Λαδόπουλος, πραγματικός ρέκτης σ’ όλη του τη ζωή, πέτυχε το πλούσιο και αξιοθαύμαστο έργο του βοηθούμενος και από ένα ακόμη – σημαντικό όμως – χάρισμα, με το οποίο ήταν προικισμένος. Kι αυτό ήταν η δύναμη της γραφίδας του. Mε το μεστό του λόγο παραμέριζε τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και πετύχαινε να δίνει λύσεις στα δύσκολα προβλήματα της εκπαίδευσης και όχι μόνο. H πέννα του συνήγειρε και συγκινούσε τους ομογενείς μας της Aμερικής, οι οποίοι έσπευδαν με το υστέρημά τους να ανταποκριθούν στο κάλεσμα του ευπατρίδη συμπολίτη μας.
Σεβαστέ μου δάσκαλε, ως μαθητής σου σε ευγνωμονώ και ως Λαγκαδινός υποκλίνομαι στη μνήμη σου.